Gorce 2022
Gorce – znów odkryty urok Beskidów! Dla wielbicieli tras spacerowych i turystów długodystansowych. Schroniska, wieże widokowe, dobre oznaczenia tras i miejsc, liczne polany pozwalające złapać szerszą perspektywę czynią pasmo atrakcyjnym o każdej porze roku. Zapewne nazwa wywodzi się od słowa gorzeć – palić się, które nawiązuje do sposobu uzyskiwania polan śródleśnych metodą żarową. Najmłodszy, Gorczański Park Narodowy z siedzibą w Porębie Wielkiej utworzono w roku 1981. Park znajduje się na terenie 5 gmin i obejmuje chociażby masywy Turbacza i Gorca. Symbolem parku jest salamandra plamista. W parku dopuszczono niedawno kulturowy wypas owiec nawiązując do kwitnącej tu kiedyś gospodarki pasterskiej.
Topy i tropy:
1. Turbacz tu wszystko jest naj! To najwyższy szczyt Gorców, jest też najpopularniejszy, w pełni sezonu turystycznego wręcz zatłoczony. Prowadzi na niego, lub przez niego największa ilość szlaków pieszych ( w tym GSB) i słynna trasa narciarstwa biegowego ( z Ochotnicy).
2. Lubań – od zawsze przyciągał przede wszystkim przepięknymi panoramami Tatr, Pienin i Podhala. Odkąd wybudowano na nim wieżę widokową przyciąga jeszcze bardziej :). Świadkiem walk partyzanckich są ruiny schroniska. Latem pod szczytem stacjonuje Studencka Baza Namiotowa.
3. Rabka za urok Zdroju.
4. Główny Szlak Beskidzki. Trasą Rabka-Zdrój, Studzionki, Lubań, Krościenko spina najznaczniejsze miejsca Gorców.
5. Gorc – sedno Gorców! Szczyt kojarzony głównie ze Studencką Bazą Namiotową ma też swoją wieżę i wokoło malownicze polany.
6. Polana Jaworzyna Kamienicka – tutaj znajduje się Bulandowa Kapliczka a niedaleko Zbójnicka Jama. Godne widoki na północną część Gorców.
7. Zimowe Gorce – krajobrazy z Jaworzyny Kamienickiej. Trasa narciarstwa biegowego „Śladami Olimpijczyków” -11 km ratrakowanego szlaku z miejscowości Obidowa na Turbacz. Ale też Czorsztyn-ski, zacny ośrodek narciarstwa zjazdowego.
8. Łopuszna wieś nad Dunajcem u podnóża Gorców, na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Późnogotycki drewniany kościół Świętej Trójcy i dwór Tetmajerów obecnie filia Muzeum Tatrzańskiego. Rodzinna wieś światłego księdza Józefa Tischnera.
Hiking szlakowy:
#1 Kurnytowa Koliba, Magurki, Liberator
#2 Jankówki, Polana Żubrowisko
#3 Gorc
#4 Gorc Troszacki
#5 Lubań
Turbacz – ski ’23 20-23.01.2023 54km / +2.400m
day#1 Klikuszowa – Łapsowa – Turbacz
day#2 Kułakowy Wierch -Turbacz
day#3 Jaworzyna Kamieniecka
day#4 przeł Borek, trasa „Śladami Olimpijczyków”
Gorce w odsłonie zimowej – koniecznie !
2.09.2022 eksploracja szlaków „wieżowych” zakończona. Faktycznie widoki zachwycają.
PS: Wejściem na Lubań kawałek niebieskiego szlaku długodystansowego Wielki Rogacz – Tarnów domknięty. 60km z total 194km. Pasma Beskidu Sądeckiego, Pienin i Gorców do Kamienicy przedeptane. Kiedyś może jeszcze Jaworz w Beskidzie Wyspowym.
Poręba Wielka „Orkanówka” 12.03.2022
zbudowana została w modnym wówczas stylu witkiewiczowskim (zakopiańskim) według projektu generała Andrzeja Galicy z Zakopanego, przyjaciela Orkana z czasów Legionów. Obecnie muzeum pisarza zarządzane przez gminę.
Postawiony na wilgotnym terenie, budowany niestarannie, dom wymagał ciągle poprawek i remontów. Z powodu kłopotów finansowych nigdy nie zostało wykończone piętro, nie był ocieplony, a piece kamyczkowe nie zdały egzaminu w surowym gorczańskim klimacie. Dlatego ostre zimy cała rodzina spędzała u przyjaciół, a później u siostry Orkana, Marii, w Zakopanem.
Dom na końcu świata ale urok Gorców w całej okazałości
Kamienica
W roku 1810 Austriacy w Kamienicy tworzą Zarząd Dóbr Kameralnych (z byłych dóbr królewskich nowosądecczyzny). Stefan Szalay zostaje prefektem Zarządu. To ojciec Józefa Stefana twórcy zdroju Szczawnica. Na cmentarzu za kościołem znajduje się grobowiec rodzinny.
W XIX w. właścicielem wsi został Maksymilian Marszałkowicz (1806-1878) – przemysłowiec, działacz polityczny i społeczny, który wybudował tu tartaki i papiernię a w Szczawie hutę żelaza. Przychylność mieszkańców zapewniła mu ochronę podczas rabacji 1846 r. W okazałym dworze stworzył bibliotekę i doprowadził do tego, że Kamienica stała się znanym w całej Galicji ośrodkiem kultury i azylem dla prześladowanych patriotów.
Szczawa
W latach 1845–1851 Marszałkowicz wybudował w Szczawie dwie niewielkie huty, które przetapiały rudę węgierską. Zainicjował również w okolicy pozyskiwanie drewna z gorczańskich lasów. W centrum uroczy kościół drewniany z 1958 r nawiązujący do tradycyjnych form budownictwa drewnianego w tym rejonie
Źródła wód mineralnych szczegółowo zbadano i skategoryzowano w 1958. Wyróżnione zostały : Hanna, Szczawa I i II, Dziedzilla.
Łopuszna 6.03.2022
Dwór został wybudowany pomiędzy 1787 a 1790 przez konfederatę barskiego Romualda Lisickiego. Jego córka Ludwika wyszła za mąż za Leona Przerwę-Tetmajera, który od 1824 do śmierci w 1881 był właścicielem Łopusznej. We dworze bywali także bracia Kazimierz Przerwa-Tetmajer i Włodzimierz Tetmajer. Później należał do rodziny Lgockich. W 1978 roku przejęty przez Muzeum Tatrzańskie. Przykład dworku średniozamożnej szlachty.
Obok odtworzona chałupa chłopska – Dom Klamerusów
Tischnerówka: izba pamięci ks. Józefa Tichnera. Urodził się w Starym Sączu ale w Łopusznej uczęszczał do szkoły podstawowej i później często bywał. W niedziele niestety zamknięte.
Późnogotycki drewniany kościół w obecnej formie został wybudowany w pod koniec XV w. Konsekrowany w 1504 r.
Rabka – Zdrój 2.01.2022
Muzeum im. Władysława Orkana w drewnianym kościółku Św. Marii Magdaleny z 1606 roku. Warto zajrzeć.
Park Zdrojowy raj dla dzieciaków a i statecznych spacerowiczów ucieszy tężnia.
Chabówka skansen kolejowy
Lokomotywa parowa Pt31 – parowóz był jedną z najbardziej udanych konstrukcji. Ostatnie z nich zakończyły pracę w 1979 roku.
…
Carpathia
